آخرین گفتار داریوش

                                

                                     آخرین گفتار داریوش

اینک که من از دنیا میروم بیست و پنج کشور جزو امپراطوری ایران است. در تمام این کشور هاپول ایران رواج داردوایرانیان در آن کشورها دارای احترام هستندو مردم آن کشورهانیز درایران محترم شمرده می شوند. جانشین من خشایار باید بداندهمانند من درحفظ این کشور بکوشدو راه نگهداری این سرزمین ها این است که در امور داخلی آنها دخالت نکند ومذهب و شعایر آنها را محترم شمارد. اکنون که من از دنیا میروم تو دوازده کرور زر درخزانه سلطنتی داری واین زر ها یکی از ارکان قدرت توست زیرا قدرت پادشاه فقط به شمشیر نمی باشد بلکه به ثروت نیز می باشد.البته به خاطر داشته باش که توباید به زرها بیفزایی نه اینکه از انها بکاهی. من نمی گویم که در موقع ضروری از آنها برداشت نکنی زیرا قاعده ی زر در زرخانه این است که هنگام ضرورت از آنها برداشت کنی اما در اولین فرصت آنچه برداشتی برگردان.مادرت آتوسا برمن حق دارد و پیوسته وسایل رضایت خاطرش را فراهم کن. ده سال است که من مشغول ساختن انبار های غله در کشور هستم. من روش ساختن این انبارها را که با سنگ بنا می شودو به شکل استوانه است را از کشور مصر آموختم و چون انبارها پیوسته تخلیه می شوند حشرات در آنها بوجود نمی آید و غله بدون اینکه فاسد شودچند سال می ماند.تو باید بعد از من ساختن انبارهای غله را ادامه دهی تا اینکه همواره آذوقه دو یا سه سال کشور ذخیره باشد.

هرگز و هرگز دوستان و ندیمان خود را به کارهای مهم مملکتی نگمار وبرای آنها همان مزیت دوست بودن با توکافی است چون اگر دوستان و ندیمان خود را به کارهای مهم مملکتی بگماری و آنها به مردم ظلم کنند و استفاده نامشروع بنمایند تو نخواهی توانست آنها را به مجازات برسانی چون با تو دوست هستند و تو ناچاری که رعایت دوستی را بنمایی. کانالی را که می خواستم بین شط نیل و دریای سرخ ایجاد کنم به اتمام نرسیده و تمام کردن آن از نظر بازرگانی و جنگی خیلی اهمیت دارد و تو باید آن کانال را به اتمام برسانی . همچنین عوارض تردد کشتی ها از آن نباید سنگین باشد که ناخدایان ترجیح دهند که از آن نگذرند. اکنون قشونی به مصر فرستاده ام درقلمرو ایران نظم برقرار سازد ولی فرصت نکردم قشونی به یونان بفرستم تو با ارتشی قوی و نیرومند به یونان حمله کن و به آنان بفهمان که پادشاه ایران قادر است مرتکبین فجایع را نابود کند.  توصیه ی دیگر من به تو این است که هرگز دروغگو و متملق را به خود راه مده چون هر دوی آنها آفت سلطنت هستند و هرگز عمال دیوان را بر مردم مسلط مکن و برای اینکه آنها در هنگام اخذ مالیات بر مردم مسلط نشوند قانونی وضع کن که تماس آنها با مردم کمتر شود افسران و سربازان را راضی نگهدار چرا که اگر با آنها بدرفتاری کنی آنها نمی توانند معامله متقابل کنند اما در میادین نبرد تلافی خواهند کرد حتی به قیمت کشته شدنشان. امر آموزش را ادامه بده و بگذار اتباع تو بتوانند بخوانند و بنویسند تا فهم و عقل آنها فزونی یابد؛ در این صورت با اطمینان بالاتری میتوانی سلطنت نمایی. همواره حامی کیش یزدان پرستی باش اما هیچ قومی را مجبور مکن که پیرو کیش تو باشند و پیوسته بخاطر داشته باش که هرکس آزاد است از هر کیش و آئینی که میل دارد پیروی نماید.

پس از مرگ بدنم را بشوی و آنگاه در کفن بپیچان و در تابوت سنگی قرار بده و در قبر بگذار اما قبرم را مسدود مکن تا هر زمانی که تابوت مرا میبینی دریابی که پدرت زمانی پادشاهی مقتدر بوده است و تو نیز همچون من روزی خواهی مرد و با دیدن تابوت من غرور برتو غلبه نخواهد کرد اما وقتی مرگ خود را نزدیک دیدی بگو که قبر مرا مسدود نمایند و وصیت کن که پسرت نیز در مورد تو چنین نمایند.

زنهار زنهار هرگز هم مدعی و هم قاضی مشو و اگر نسبت به کسی ادعایی داری موافقت کن یک قاضی بیطرف آن را برسی و حکم نماید زیرا اگر مدعی قاضی شود ظلم خواهد کرد. هرگز از آباد کردن دست برندار زیرا قاعده این است که وقتی کشوری آباد نشود رو به ویرانی خواهد رفت.آباد کردن ،حفر قنات و احداث جاده و شهرسازی را در درجه ی اول قرار ده. عفو و سخاوت را فراموش مکن و بدان که بعد از عدالت برجسته ترین صفت پادشاهان عفو و سخاوت است ؛ولی وقتی است که نسبت به تو خطایی کرده باشند و اگر به دیگری خطایی کرده باشند و تو او را عفو کنی ظلم کرده ای.

دیگر چیزی نمی گویم و این اظهارات را با حضور کسانی غیر از تو که اینجا هستند عنوان داشتم تا اینکه بدانند قبل از مرگ من این توصیه ها را کردم و اینک بروید و مرا تنها بگذارید زیرا احساس می کنم مرگ من نزدیک است.