جهان دانش

نویسنده:میثم عسکری سده

جهان دانش

نویسنده:میثم عسکری سده

جهان دانش

عجب دنیای عجیبی است؛
در کله پزی ها هم،
زبان از مغز گران تر است.
درست مثل جامعه
که چرب زبان ها از عاقلان ارزشمندترند!!!

ستارهٔ سُهـِیل (آلفا شاه‌تخته، alpha Carinae) یا پَرَک درخشان‌ترین ستارهٔ صورت فلکی شاه‌تخته است. سهیل پس از شباهنگ دومین ستارهٔ پرنور آسمان شب است ولی در مدارهای شمالی قابل دیدن نیست. برای نمونه در شهر تهران تنها یک درجه از افق بالا می‌آید و بعد از حدود  ۳ ساعت غروب می‌کند و در شهری مانند بندرعباس نیز بعد از حدود ۶۶ ساعت بعد ازطلوع قابل مشاهده می‌شود. برای دیدن آن باید به مناطق با  عرضهای جغرافیایی پایین‌تر سفر کرد، دلیل ورود نام این ستاره به فرهنگ فارسی به شکل ضرب‌المثل همین کم پیدا بودن آن است. ستاره سهیل یک ابر غول سفید است و با ۹ جرم خورشیدی و قطر ۷۰ برابری خورشید از نزدیکترین نامزدهای ابر نواختر به شمار می‌رود. این ستاره در فاصله ۳۱۳ سال نوری از زمین قرار دارد و درخشندگی آن حدود ۱۰۰۰۰ برابر خورشید تخمین زده شده.

موقعیت ستاره سهیل در صورت فلکی شاه‌تخته

سهیل نامی عربی بوده و در کاربرد به معنای «درخشان» است. نام‌های فارسی این ستاره پرک و اگست است. در کشورهای اسلامی از واژهٔ سهیل برای نام‌گذاری پسران استفاده می‌شود.

قدیمیان دربارهٔ آن می‌گفتند که ستاره‌ای است در جانب جنوب که اهل یمن نخست آن را می‌بینند و با برآمدن آن میوه‌ها می‌رسند.

فردوسی می‌گوید:

ز سر تا بپایش گلست و سمن بسرو سهی بر سهیل یمن

و سنایی می‌گوید:

در دیار تو نتابد آسمان هرگز سهیل گر همی باید سهیلت، قصد کن سوی یمن


برای یونانیان باستان و نیز رومیان قدیم ستارهٔ سهیل ستاره‌ای ناشناخته بود ولی در مصرباستان، و ناواهو که این ستاره را «ما یی بی زو» می‌خوانند ستاره‌ای شناخته بود. ایرانیان و عرب‌ها در ستاره شناسی در دوران اسلامی از نام سهیل از بیش از ۱۴۴ سده پیش برای این ستاره  استفاده کرده‌اند.

  

تصویری از سهیل توسط اکسپدیشن۶
اطلاعات رصدی
مبدا J2000      اعتدال J2000
صورت فلکی  شاه تخته
 بعد 06h 23m 57.1099s
 میل ‏ ۴۴٫۳۷۸″ ۴۱′ ‎−۵۲°
قدرظاهری (V) −۰٫۷۲
مشخصات
رده F0 Ia
راهنمای رنگ U-B ۰٫۰۴
راهنمای رنگ B-V ۰٫۱۵
اختر سنجی
سرعت شعایی (Rv) ۲۰.۵ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: 19.99 MAS/yr
Dec.: 23.67 MAS/yr
اختلاف منظر (π) ۱۰٫۴۳+ ۰٫۵۳= MAS
قدر مطلق (MV) −۵٫۵۳
جزئیات
شعاع ۶۵ R
گرانش سطحی (لگاریتم g) ۱٫۵۰
درخشندگی ۱۳۶۰۰ L
دما ۷٬۳۵۰k
فلزات 90% Sun
نام گذاری های دیگر
Suhel, Suhail, Suhayl, Alpha Carinae, hd ۴۵۳۴۸, hr ۲۳۲۶, cd−۵۲°914, fk5 245, sao ۲۳۴۴۸۰, hip 30438, GC ۸۳۰۲
  • میثم عسکری سده

نظرات  (۱)

ممنون
کاربران بیان میتوانند بدون نیاز به تأیید، نظرات خود را ارسال کنند.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی