سلیمان نبی
سلیمان
سلیمان | |
---|---|
لقب(ها) | سومین پادشاه اسرائیل |
محل مرگ | اورشلیم |
آرامگاه | کوه صهیون |
پیش از | رهبعام |
پس از | داود |
پدر | داود |
مادر | بث شبع |
سُلَیْمان (عبری: שְׁלֹמֹה، تلفظ: شلومو، عربی: سلیمان، انگلیسی: Solomon) که به عبری یدیدیا (عبری: יְדִידְיָהּ) نام دارد، نام شخصی در متون خاورمیانهای است که به عنوان فرمانروایی دانا که بر یک قلمرو پادشاهی در سرزمین اسرائیل فرمان میراند توصیف شدهاست.
زایش او را ۱۰۰۰ ق. م گفتهاند و فرمانرواییاش بر اسرائیل را از ۹۷۰ تا ۹۲۸ ق.م. دانستهاند.
نام سلیمان در زبانهای سامی به معنای «آشتی» است. در متون نامبرده، سلیمان پسر داوود دانستهشدهاست. سلیمان از پیامبران و پادشاهان بنیاسرائیل در تورات کتاب مقدس و قرآن مجید است.
در کتاب عهد عتیق (تَنَخ) از او با نام جدیدیه هم یاد شده و او را سومین شاه پادشاهی متحد اسرائیل و واپسین شاه، پیش از جدا شدن این پادشاهی به دو بخش دانستهاست. پادشاهی شمالی اسرائیل از پادشاهی جنوبی یعنی یهودا جدا شد و نسل مذکر فرزندان و نوادگان سلیمان تنها بر یهودا فرمان راندند.
در داستانهای اسلامی از او به عنوان حضرت یاد میشود.
تاریخ پادشاهی سلیمان بین سالهای ۹۷۰ تا ۹۳۱ قبل از میلاد در نظر گرفته میشود. او سومین پادشاه اسرائیل (پادشاهی متحد) و آخرین قبل از تقسیم آن به پادشاهی یهودا وپادشاهی شمالی اسرائیل بود. بعد از تقسیم نسل او تنها بر پادشاهی یهودا حکومت میکرد.
بر اساس کتاب مقدس و قرآن سلیمان معبد سلیمان در اورشلیم را بنا کرد و دارای حکمت، ثروت و قدرت بسیار زیادی بود؛ ولیکن در کتاب مقدس ذکر شده است که سلیمان به گناه کشیده شد و از یهوه دور شده و به بتپرستی روی آورد. به همین دلیل پادشاهی او بعد از مرگش تقسیم شد؛ ولیکن قرآن این داستان را رد کرده و کافر شدن را تنها به مردم تحت سلطه سلیمان و نه شخص وی نسبت میدهد.
سلیمان در قرآن به کمک قدرت خدا بر اجنه حاکم میشود. در بسیاری متون مختلف نام سلیمان با سحر و جن گیری در ارتباط است. بسیاری افرادی که به دنبال سحر بودند از نام وی استفاده میکردند.
در کتاب عهد قدیم (تورات)
وارث شدن از داوود
وقتی داوود به کهنسالی رسید همسری به نام ابیشاگ گرفت که بسیار زیبا بود؛ ولیکن داوود دچار فراموشی شده بود و او را نمیشناخت. در این زمان ادونیا پسر داوود که بعد از مرگ برادرانش امنون و ابسالوم به نظر وارث تخت داوود میامد خود را شاه اسرائیل خواند؛ ولیکن بث شبع مادر سلیمان و همسر داوود به همراه ناتان پیامبر اسرائیل داوود را قانع کردند که سلیمان را وارث خود بخواند. ادونیا فرار کرد و در قربانگاه پنهان شد. او توسط سلیمان مورد بخشش قرار گرفت به شرطی که خود را فرد ارزشمندی نشان دهد. ادونیا درخواست کرد که با ابیشاگ ازدواج کند ولیکن سلیمان این کار را منع کرد با اینکه بث شبع در طرف ادونیا بود. سلیمان به این دلیل اینکار را منع کرد که میدانست دلیل شورش ادونیا تصرف حرم داوود و همسران او بوده است.
حکمت سلیمان
مهمترین ویژگی سلیمان در کتاب تورات حکمت او است. کتاب اول پادشاهان شرح دعای سلیمان برای دریافت حکمت را بیان میکند :"و شاه به گیبون رفت تا قربانی کند زیرا آنجا مکان بسیار بلند بود. سلیمان یک هزار قربانی سوزاندنی تقدیم کرد. در گیبون خداوند در خواب به سلیمان ظاهر شد و خداوند گفت از من بخواه و به تو خواهم بخشید؛ و سلیمان گفت تو به خدمتگزار خود داوود پدر من بخشش زیادی داشتی زیرا او در برابر تو با صداقت و درستکاری راه میرفت و قلب او با تو بود و تو برای او محبت زیادی نگاه داشتی و تو به او پسری بخشیدی که بر تخت پادشاهی او بنشیند همانگونه که امروز اینگونه است؛ و اکنون، پروردگارا خداوند من، تو خدمتگزار خود را به جای داوود پادشاه کردی و من کودکی بیش نیستم من نمیدانم که چگونه بیرون روم و بازگردم؛ و خدمتگزار تو در بین مردم توست که تو برگزیدی مردمی بینظیر که تعداد آنها بیشمار است. به خدمتگزار خود قلبی ببخش که به وسیله آن بر مردم قضاوت کنم تا فرق درست و نادرست را بدانم که چه کسی شایسته قضاوت بر این مردم است؟"
خداوند به سلیمان گفت: «به دلیل اینکه تو زندگی طولانی و ثروت برای خود نخواستی و درخواست مرگ دشمنان خود را نکردی و درخواست اجرای عدالت در زمین نمودی من آنچه تو میخواهی انجام خواهم داد» کتاب مقدس همچنین اشاره میکند «تمامی دنیا به سخنان سلیمان گوش میدادند تا حکمتی که خداوند در قلب او قرار داده بود بشنوند.»
در یک داستان بسیار معروف در کتاب مقدس دو زن به نزد سلیمان میایند و هر دو ادعا میکنند که مادر کودکی هستند. آنها از سلیمان درخواست میکنند که بین آنها قضاوت کند. سلیمان شمشیر خود را در میاورد و دستور میدهد که کودک به دو نیم تقسیم شده و نیمی از او به هر زن داده شود. یکی از آن دو زن از ادعای خود برگشته و درخواست میکند که سلیمان کودک را به زن دیگر دهد و او را نکشد. سلیمان اعلام میکند که این زن مادر واقعی کودک است زیرا ترجیح داده است که کودک زنده بماند.
همسران
بر اساس کتاب آسمانی تورات، سلیمان دارای ۸۰۰همسر و ۳۰۰ کنیز بود. بسیاری از همسران او غیر بومی بودند و یکی از آنان دختر فرعون مصر بود. بر اساس کتاب مقدس این زنان باعث گمراهی سلیمان و دوری او از خداوند گشتند. تنها همسر سلیمان که از او با نام نامبرده شده است نماه است که مادر جانشین سلیمان رهبعام شد.
ارتباط با ملکه سبا
بر اساس کتاب تورات شهرت حکمت سلیمان آنچنان به همه دنیا رسید که ملکه سبا تصمیم گرفت با او ملاقات کند. ملکه به همراه هدایای زیادی از طلا، ادویه و سنگهای قیمتی به نزد سلیمان رفت؛ و سلیمان به او هر آنچه او میخواست بخشید و او با رضایت از پیش سلیمان بازگشت. اینکه معنی دقیق این آیات چیست مورد بحث زیادی قرار گرفته است و داستانهای زیادی در مورد سلیمان و ملکه سبا وجود دارد. بر اساس نوشتارهای یهودی سلیمان به تمامی موجودات زنده دنیا مسلط شده بود ولیکن روزی متوجه شد که هدهد در نزد او حاضر نشده است. او به دنبال هدهد میفرستند و هدهد به او میگوید که به دنبال سرزمین جدیدی رفته بوده است. هدهد به سرزمینی در شرق رفته بوده است که بسیار ثروتمند بوده و رئیس آن ملکه سبا بوده است. سلیمان هدهد را به نزد ملکه سبا میفرستد تا او را به دربار خود دعوت کند.
در بین متون اتیوپیایی نوشته شده است که ملکه سبا با سلیمان رابطه جنسی داشت (بر خلاف داستان در کتاب مقدس و قرآن) و حاصل این رابطه پادشاه اتیوپی شد. بر اساس این نوشتارها تابوت عهد توسط سلیمان به سرزمین این پادشاه در اتیوپی فرستاده شد. پادشاهان اتیوپی لیاقت خود را برای پادشاهی متصل به این نسل میدانستند.
کافر شدن سلیمان
اسلام بیان میکند که سلیمان هیچگاه کافر نشد بلکه مردم تحت سلطه او به کفر گرویدند. از این رو بر اساس روایت اسلامی سلیمان تا آخر عمر به خداوند پایبند باقی ماند.
مرگ سلیمان
بر اساس کتاب تورات سلیمان به مرگ طبیعی در سن ۸۰ سالگی درگذشت. بعد از مرگ او پسرش رهبعام جانشین او شد ولیکن ده قبیله از دوازده قبیله اسرائیل او را رد کردند و پادشاهی شمالی اسرائیل را تشکیل دادند.
در اسلام
در اسلام سلیمان یکی از پیامبران بسیار مهم میباشد. اسلام مانند کتاب مقدس سلیمان را پسر داوود میداند که خداوند حکمت بسیار زیادی به او ارزانی کرده بود. سلیمان به اذن خدا بر تمامی موجودات زنده مسلط بود و زبان حیوانات را میفهمید. قرآن بیان میکند که سلیمان باد را تحت کنترل گرفت. همچنین قرآن ذکر میکند که سلیمان به خواست خدا بر اجنه مسلط شده بود و این اجنه بنای معبد سلیمان را برای او ساختند. داستان سلیمان و هدهد در قرآن ذکر شده است که سلیمان هدهد را غایب میبیند و وقتی سلیمان او را احضار میکند هدهد به نزد او حاضر شده و در مورد سرزمین سبا صحبت میکند. هدهد به سلیمان میگوید که مردم سرزمین سبا خورشید را پرستش میکنند ولیکن ملکه آنها بسیار قدرتمند و دانا است. سلیمان نامهای برای ملکه سبا به همراه هدهد میفرستد. در نامه سلیمان به ملکه سبا میگوید که پرستش خورشید را کنار گذاشته و به پرستش خداوند روی آورند.
مرگ سلیمان
بر اساس قرآن در هنگام مرگ سلیمان او ایستاده بود و به عصای خود تکیه کرده بود. وقتی او جان خود را تسلیم کرد همچنان ایستاده باقی ماند تا موریانهای عصای او را خورد و اجنه که برای او کار میکردند از مرگ او آگاه شدند و به خود گفتند که کاش زودتر این موضوع را فهمیده بودند تا از عذاب سلیمان رهایی پیدا میکردند.
دین سلیمان
بر خلاف کتاب مقدس، اسلام بیان میکند که سلیمان هیچگاه کافر نشد بلکه مردم تحت سلطه او به کفر گرویدند. از این رو بر اساس روایت اسلامی سلیمان تا آخر عمر به خداوند پایبند باقی ماند.
افسانهها
داستانهای زیادی در مورد سلیمان در کتب مختلف نقل شده است.
هزار و یک شب
داستانی معروف در کتاب هزار و یک شب در مورد جنی صحبت میکند که سلیمان را ناراحت کرده بود و به این دلیل سلیمان او را در یک بطری زندانی کرده و در دریا انداخته بود. درب بطری به وسیله مهر سلیمان مسدود شده بود و جن نمیتوانست از بطری خارج شود.
روحها و سحر
بر اساس نوشتههای روحانیهای یهود (خاخامها)، خداوند به دلیل درستکاری سلیمان به او قدرت ارتباط با دنیایی در بُعد بالاتر و همچنین ارتباط با اجنه و ارواح را عطا کرده بود. این اجنه برای سلیمان کارهای مختلفی انجام داده و برای او سنگهای قیمتی میآوردند و همچنین آبیاری درختان و همانند آن.
مهر سلیمان
بر اساس افسانههایی سلیمان دارای انگشتری بود که قدرتهای جادویی همچون تسلط بر اجنه را در خود داشت. بر این اساس بر روی این انگشتر مُهری وجود داشت که امروزه از آن به نام ستاره داود یاد میشود.
کلید سلیمان
کتابی به نام کلید کوچک سلیمان وجود دارد که دارای سحرهایی منسوب به سلیمان است. این سحرها روشهای ارتباط با ارواح و اجنه را بیان میکنند.
فرشتگان
در متون یهودی فرشتگان معبد سلیمان را برای او ساختند ولیکن اینکار با اختیار و علاقه نبود. عقیده خاخامها این است که موجودی کرم مانند به نام شمیر برای بریدن سنگها استفاده میشد.
- ۹۵/۱۱/۱۳
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.