کلخنگ

کلخنگ نوعی درخت از تیرة بنه است که دارای دانه های شبیه به بنه اما کوچک و ریزتر از آن است. این گیاه اغلب در سنگها وشیارهای کوها می روید.

کلخنگ درختی است به ارتفاع تا 12متر، برگهای آن سبز مایل به آبی هستند و رنگ تنه اش خاکستری و تیره ی ناصاف است، برگهای آن ریز هستند و رنگ پشتشان سبزمات می باشد. میوه ی کلخونگ گرد و ریز است که پوست سبز و روغنی دارد.

درختی است دو پایه ، دارای برگهای تک شانه ای (واجد  یک تا ٧برگچه)  برگچه ها بیضوی تخم مرغی شکل، گل آذین نر خوشه مرکب به طول  ٥ تا١٢سانتیمتر و گل آذین ماده خوشه مرکب به طول ٧ تا ١٥سانتیمتر میوه پسته وحشی شفت کوچک (بطول ٥ تا ٨ میلیمتر وعرض ٤ تا ٦میلیمتر) ابتدا صورتی سپس قرمز و در زمان رسیدن کامل، پوشش میوه سبز رنگ می باشد.

 

محل رویش

دراغلب نقاط کوهستانی نیمه خشک کشور مانند بلوچستان تا خراسان، لرستان، کردستان، اصفهان، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان (بویژه مسجدسلیمان که کلخنگ سوغات آن شهر است)،  کرمان، یزد و تهران به صورت گونه ای بومی و شاخص حضوردارند. این درختچه به همراه بادام کوهی عنصر اصلی و شاخص بخش کوهستانهای خشک ونیمه خشک ناحیه رویشی ایران را تشکیل می دهد.

سیستم

ریشه ی این درخت سازگاری بسیار مطلوبی را به نقاط سنگلاخی و دامنه های کوههای آهکی و بازالتی، داشته است. فعالیت بسیار زیاد انشعابات ریشه ای، بویپه در شکاف تخته سنگها، بردباری این گیاه رادرمقابل شرایط اکولوژیک حاکم بر منطقه نشان می دهد. پسته وحشی توسط بذر تکثیر می شود.عامل انتشار بذر گیاه درطبیعت شاید توسط پرندگان انجام می گیرد .

 

فواید کلخنگ

کلخونگ نیز از خانواده بن و درخت آن شبیه بن میباشد،اما میوه کلخونگ از بن ریزتراست، وپوسته آن نیز نرم میباشد میوه ای است بسیار لذیذ که آن را با پوست می جوند و میخورند. درخت بن بر خلاف درخت کلخونگ یک محصول دیگر هم دارد و آن شیره ای است که از درخت تراوش کرده و به صورت ماده ای چسبناک گره می زند که دارای دو استفاده است.

1-    استفاده طبی(درمان ذات الریه وسینه پهلو)

2-   از شیره آن نوعی آدامس تهیه میکنند که به لهجه محلی (بریزه کلخونگ)گفته می شود.

نسخه درمانی:

1ـ برای رشد سریع موها وجلوگیری ازموخوره.

2ـ برای رویاندن موهایی که ریخته اند.

3ـ برای درمان آسم، مار گزیدگی و سم عقرب.

4ـ خوردن 20 تا 50 گرم میوه کلخونگ، شادی زا، تقویت کننده ی کبد، تسکین دهنده دردهای داخلی، باز کننده ی گرفتگی صدا، خرد کننده ی سنگ کلیه و مثانه و کمر درد و سرفه را درمان می کند.

5ـ برای جلوگیری از ریزش مو.

6ـ برای تحلیل ورم ها.

 

بنک (بن، بنه)

درخت بنه نیز درختی است کهن سال تنومند و قطور و با عمری طولانی که در برخی موارد و آب وهوای مناسب به 300 سال هم می رسد ارتفاع آن نیز بستگی به شرایط آب و هوا دارد این درخت معطر و خوشبو، بین 5 تا 10 متر با تاجی گرد و بزرگ و تنه­ای قطور ناصاف وتیره رنگ است برگهای آن شاخه ای فرد، تخم مرغی شکل ناکشیده، باحاشیه ای کم و بیش مژه دار و گل آذین آن خوشه ای باز است میوه آن کوره شکل خوشبو و معطر، سطح آن لغزنده و شفاف به رنگ تیره می باشد.

این درخت با مقاومت زیاد در مناطق کوهستانی با آب و هوای نه چندان سرد می‌روید و امروزه در لیست درختان حفاظت شده قرار دارد. به این درخت پسته وحشی نیز گفته می‌شود. که میوه آن ارزش دارویی فراوانی دارد.

 

صمغ درخت بنه که سقز(به نام محلی بریزه) نام دارد، مقوى معده بوده، و به هضم غذا کمک مى­کند و با آن سقزهاى تجارتى را مى سازند.