مخترع برق‌گیر و عینک دوکانونی که بود؟
بنیامین فرانکلین، نویسنده و ناشر، سیاستمدار، طبیعی‌دان و مخترع آمریکایی در تاریخ ۱۷ ژانویه ۱۷۰۶ میلادی در بوستون چشم به جهان گشود. او یکی از بنیانگذاران ایالات متحده آمریکا و مخترع برق‌گیر و عینک دوکانونی بود.
بنیامین به عنوان دهمین پسر و پانزدهمین فرزند آقای فرانکلین که تولیدکننده صابون و شمع بود، در بوستون زاده شد. وی از هنگام کودکی با اشتیاق و علاقه به مطالعه کتاب‌های علمی، مذهبی و ادبیات پرداخت و گنجینه‌ای از دانش و معلومات کسب کرد. بنیامین مدتی در چاپخانه برادر ناتنی خود، جیمز فرانکلین، به کارآموزی پرداخت و برای اولین بار در سال ۱۷۲۲ با نام مستعار در روزنامه برادرش چهارده مقاله طنزآمیز و کوتاه منتشر کرد. آن روزنامه در همان سال بخاطر مقاله جنجال برانگیزی که به چاپ رساند توقیف و جیمز که سردبیر آن بود به یکماه زندان محکوم شد. از آن پس بنیامین مدیریت روزنامه را به عهده گرفت و به نشر آن همت گماشت.
بنیامین فرانکلین در فیلادلفیا به صنعت چاپ روی آورد و کتاب‌های بی‌شماری را منتشر ساخت. فعالیت‌های خستگی‌ناپذیر او در زمینه چاپ کتاب، وی را به عنوان ناشر صاحب نامی به شهرت رسانید. فرانکلین در دوران زندگی به فعالیت‌های اجتماعی و خدمات عمومی و امدادرسانی همت گماشت و به عضویت در این مؤسسات پذیرفته شد. او توجه خود را به خدمات شهری و رفاه عمومی مانند نظافت خیابان‌ها، روشنایی شهر، نظام تشکیلاتی مدارس، تأسیس آتش‌نشانی غیرانتفاعی، بیمارستان و اولین کتابخانه عاریتی که در دنیا بی‌همتا بود، معطوف داشت. بنیامین فرانکلین در سال ۱۷۳۱ به عضویت در لژ فراماسونری پذیرفته شد و یک‌سال بعد به مقام دوم ناظر بزرگ منصوب شد.
بنیامین فرانکلین، نفس خویش را به مدد امساک و پرهیزگاری که از دوران شباب بدان خو گرفته بود، مهار کرد و به خلوص آن همت ورزید. او فهرستی شامل سیزده روش سودمند در زمینه آموزش اخلاق که در تمام طول زندگی بدان پایبند بود، به صورت زیر تنظیم کرد :
۱) خویشتن‌داری: شکم را تا مرز بلاهت شعور پر مکن و تا مرز بی‌خودی منوش.
۲) سکوت : سخنی بران که خود یا دیگران از آن سود گیرید؛ از سخنان بی‌ثمر پرهیز کن.
٣) نظم و انضباط : هرچیز را در جایخود قرارده و هرکاری را به وقت خود موقوف کن.
۴) عزم و اراده : آنچه را که باید به انجام رسد، بدان همت گمار و آنچه را که بدان اراده نموده‌ای بی‌وقفه و خلل به انجام رسان.
۵) قناعت : از خرج کردن برای خوش‌آمد دیگران یا خشنودی خویش بپرهیز و چیزی را ضایع مکن.
۶) سعی و کوشش : زمان را از دست مده، هرلحظه به کاری سودمند بپرداز، کارهای باطل را از خود دورکن.
۷) راستی و درستی: از فریب بپرهیز، اندیشه را به عصمت و حقیقت آراسته دار و به سخن خویش پایبند باش.
۸) عدالت : راضی به زیان دیگران مباش، مباد که بر کسان ستمی روا داری و آن ها را از خیریکه بدان موظفی بی نصیب گردانی.
٩) اعتدال : از تندروی پرهیز کن؛ اهانت ناروا به دیگران که به گمان خویش خود نیز در خور آن نیستی، روا مدار.
۱۰) نظافت : ناپاکی را از تن و جامه و خانه خویش بزدا.
۱۱) آسایش خیال : آرام باش و از خرده گیری بپرهیز و از وقایع عادی و حوادث اجتناب ناپذیر روی درهم مکش.
۱۲) عفت : در ارضای میل جنسی اعتدال را رعایت کن؛ تنها به خاطر حفظ تندرستی و بقای نسل و نه تا مرز جنون و سستی، نزدیکی کن. در این راه از جرح عواطف و سلامت خود و دیگری خودداری کن و دغدغه خوش نامی خویشتن را به دل داشته باش.
۱۳) تواضع و فروتنی: از پیشکسوتان بزرگ مانند عیسی مسیح و سقراط حکیم تقلید کن.
بنیامین فرانکلین در سال ۱۷۴۸ موسسه انتشاراتی خود را ترک کرد و در سال۱۷۵۰ به عضویت پارلمان پنسیلوانیا برگزیده شد. آثار منتشره فرانکلین در این دوران تأثیر بسزایی در تشکیلات آموزشی پنسی لوانیا داشت و با انتشار کتاب «پیشنهادی چند در باب آموزش و پرورش جوانان پنسی لوانیا» در احداث آکادمی فیلادلفیا که بعدها به نام دانشگاه پنسی لوانیا خوانده شد، مفید افتاد. برنامه پیشنهادی فرانکلین علوم قدیمی و مسلط آن دوران را محدود و دانش جدید را شامل زبان انگلیسی، زبان‌های زنده خارجی، ریاضیات و علوم طبیعی جایگزین کرد.
فرانکلین در سال های۱۷۵۱ تا ۱۷۶۴ به تناوب معاونت وزارت پست را به عهده داشت. وی در سال ۱۷۵۲ دستگاه برق گیر را اختراع کرد. وی در مجموع پانزده سال به عنوان نماینده پنسی لوانیا، جورجیا، نیوجرسی، و ماساچوست در انگلستان اقامت گزید. بنیامین فرانکلین در یکی از سفرهای خود از انگلیس به آمریکا در توقف کوتاهی که نصیبش شد، «انجمن فلسفی آمریکا» را تأسیس کرد. او در سال ۱۷۷۵ انگلیس را به مقصد آمریکا ترک گفت و در همان سال به عضویت کنگره آمریکا درآمد و پس از مدتیبه کمیته تنظیم «بیانیه استقلال ایالات متحده آمریکا» دعوت شد. به خاطر افکار درخشان و آزادی خواهی او و همچنین در پیوند با اختراع برق گیر، در باره او چنین گفته‌اند : «او برق را از پهنه آسمان و شمشیر را از دست ستمکاران برگرفت.»
فرانکلین به اتفاق ۵۴ نفر از مقامات برجستهٔ سیزده ایالت دیگر، بیانیه استقلال را در ۴ ژوئیه ۱۷۷۶ میلادی امضا کرد و یک سال بعد از طرف کنگره به عنوان نماینده سیزده ایالات مستقل آمریکا به فرانسه رفت و در آن جا به عنوان سیاستمداری بزرگ شهرت یافت. او در پاریس به عضویت لژ فراماسونری فرانسه در آمد و ولتر نیز از او پیروی کرد. فرانکلین از سال ۱۷۷۹ تا ۱۷۸۲ به مقام ریاست آن لژ برگزیده شد.
فرانکلین در تمام دوران زندگی به انتشار رسالات، مقالات و پند و اندرز در هر زمینه و هر مقوله‌ای پرداخت. زندگی‌نامه خود را که در سال ۱۷۷۱ آغاز کرده بود، همچنان ناتمام ماند. او با بیشتر بزرگان عهد خویش مکاتبه داشت و نامه‌های بی‌شماری از وی به یادگار مانده است. بنیامین فرانکلین در سال ۱۷۸۶ به آمریکا بازگشت و به عنوان ریاست عالی اجرایی شورای پنسی لوانیا و در سال ۱۷۸۷ به مقام دبیرکل جامعه ضد برده‌داری برگزیده شد.
او در ۱۷ آوریل ۱۷۹۰ میلادی در سن هشتاد و چهار‌سالگی در پنسی لوانیا درگذشت. هنگامیکه بیست و سه سال بیشتر نداشت، شرحی به مضمون زیر برای مقبره خود نوشت :
«این جا آرامگاه بنیامین فرانکلین ناشر است که برای تغذیه کرم ها، مانند جلدی از کتابی کهن که نبشته‌هایش پراکنده و بی‌نام و عاری از تذهیب، اما بیخللی که بر محتوای آن آید، به خاک سپرده‌اند. باشد تا به باور خویش به شیوه‌ای نو و آراسته، به ویراستاری خود نویسنده تجدید چاپ گردد.»
ممنونم.